Co to za wojna...?
Nie mogłam zrozumieć tej nienawiści
Sięgam pamięcią wstecz, starając zrozumieć, skąd pojawiła się ta nienawiść między Ukraińcami a Rosjanami, która doprowadziła do dzisiejszej wojny.
Pierwsze doświadczenia
W 1978 roku miałam 17 lat i na krótko wyjechałam do sanatorium „Majak” („Latarnia”), które znajdowało się w mieście uzdrowiskowym Anapa (dziś w Kraju Krasnodarskim w Federacji Rosyjskiej). Było przeznaczone dla młodzieży i leczono w nim układ oddechowy i choroby dermatologiczne. Przebywałam tam w czasie roku szkolnego, dlatego w sanatorium zostały zorganizowane dla nas lekcje z przedmiotów podstawowych, tzn. z matematyki i języka rosyjskiego.
W czasie lekcji nauczyciel i zarazem nasz wychowawca pytał każdego ucznia, skąd przyjechał. Zapytałam, czy będę mogła uczęszczać na lekcje ukraińskiego, bo jestem z Ukrainy i uczę się w szkole ukraińskiej. Był zaskoczony, że w Berdyczowie, skąd pochodzę, są ukraińskie szkoły. A dlaczego ich ma nie być na Ukrainie!? Chłopcy, którzy siedzieli w tylnych ławkach, zaczęli ze mnie kpić i od tej chwili wrogo się do mnie nastawili. Okazało się, że przyjechali do Anapy z Orenburga i byli etnicznymi Rosjanami. Nie mogłam zrozumieć, czym wywołałam agresję tych rosyjskich nastolatków. To były pierwsze objawy nienawiści Rosjan do Ukraińców, których doświadczyłam.
W pokoju mieszkałyśmy we cztery. Naprzeciwko mnie stało łóżko Oli z Groznego (stolica Czeczenii). Dziewczyna cały czas opowiadała o Czeczenach, którzy urządzają akcje protestu przed radą miejską w jej mieście, a milicjanci ich rozganiają, bijąc gumowymi pałkami. Mówiła o Czeczenach z wielką nienawiścią. Kiedy ją zapytałam, dlaczego protestują, nie potrafiła odpowiedzieć. Zapytałam, co jej osobiście Czeczeni zrobili. Ola zamiast odpowiedzi przerzuciła swój gniew na mnie i powiedziała, że takich jak ja Armia Czerwona w 1945 roku wieszała na słupach. Wtedy byłyśmy dziećmi i może dzisiaj ta rozmowa potoczyłaby się inaczej, ale dopiero teraz zrozumiałam, że już w owych czasach Rosjanie nienawidzili nie tylko hitlerowców, lecz i inne narody nierosyjskie. Nie mogłam zrozumieć tej nienawiści. Dalej
Mozaika w PDF
_2025_r.webp "Mozaika Berdyczowska w PDF")
Numer 3 (162) 2025 r. Mozaiki Berdyczowskiej dostępny po pobrania w formacie PDF.
Pobierz (22,4 MB)
Kapłaństwo jako powołanie
O realiach życia katolików w cieniu totalitaryzmu, czyli pod „carskim i moskiewskim batem”, o najważniejszych aspektach swojej misji „Mozaika Berdyczowska” rozmawia z posługującym na Ukrainie od 2012 roku ks. Andrzejem Sańko, proboszczem parafii w Słowiańsku i Kramatorsku. Kapłan opowiada o okolicznościach swojej pracy duszpasterskiej, o wojnie i jej ofiarach oraz o doświadczeniach zdobytych w czasie służby w diecezji odesko-symferopolskiej. Wywiad przeprowadzono w Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech.
„Mozaika Berdyczowska”: — Czy decyzja, aby zostać kapłanem została podjęta spontanicznie, czy też stała za tym jakaś sytuacja życiowa?
Ks. Andrzej Sańko: — Nigdy nie planowałem być księdzem, zawsze chciałem być żołnierzem. Kiedy wstąpiłem do liceum wojskowego, przed kościołem w Sokółce 15 sierpnia 1988 roku odbył się Apel Maryjny, na którym wspominano wszystkich poległych za ojczyznę. Reżim tego surowo zakazywał, ale nie mógł zmusić do milczenia śp. księdza Tadeusza Kalinowskiego, wielkiego duchem wojownika o wolność Polski i narodów ościennych. Prosił on wtedy ze łzami Matkę Bożą Miłosierdzia (Jej wizerunek w postaci mozaiki widnieje na frontonie kościoła św. Antoniego, którego Moskale w czasach carskich przez kilkadziesiąt lat nie pozwalali odbudować po pożarze), żeby wyprosiła u Boga dar odwagi zniewolonym i upodlonym i opiekowała się przyszłym żołnierzem Andrzejem, który idąc do jednostki w Olsztynie, narażony jest na utratę wiary, a nawet człowieczeństwa. Dalej
„Zdjęcia z wojny” — ekspozycja, która porusza
Wystawa fotografii Andrija Nesterenki
24 lutego, w dniu, którego wspomnienie do dziś ściska serce, w Muzeum Historii Miasta Berdyczowa odbyło się otwarcie wystawy fotografii Andrija Nesterenki. Jej tytuł „Zdjęcia z wojny” jest również symboliczny.
Tradycyjnie na początku wydarzenia każdy z obecnych oddał hołd pamięci odważnych bohaterów ziemi ukraińskiej, którzy oddali życie w imię pokoju.
Autor zdjęć Andrij Nesterenko stworzył wystawę, która z pewnością nie pozostawi nikogo obojętnym. Zaledwie siedem lat temu przyjechał do Berdyczowskiej Szkoły Fotograficznej, żeby się uczyć, a dziś walczy o niepodległość i wolność ojczyzny w szeregach Sił Zbrojnych Ukrainy. Obecnie jest sierżantem sztabowym łączności w 100. Samodzielnej Brygadzie Zmechanizowanej Wojsk Lądowych.
Jeszcze bardzo młody, ale niewątpliwie utalentowany. Podobnie jak jego ojciec postanowił bronić suwerenności i integralności kraju, przyszłości jego mieszkańców pod żółto-niebieską flagą, a nie trójkolorową szmatą. Dalej
Wspomnienia
Jeden z wielu drogich sercu
Już czwarty rok z rzędu odważni ukraińscy żołnierze powstrzymują masową inwazję raszystów, stawiając godny opór najeźdźcom, wypędzając ich z ziemi ojczystej. Nasi bohaterowie honorowo wypełniają swój żołnierski i obywatelski obowiązek, bo wiedzą, że stoją za nimi murem ich rodziny, ich rodzinne miasta i wsie, a także cała ojczyzna. Chcę opowiedzieć o jednym z bohaterów, moim rodaku, którego znałam osobiście.
Matkę bohatera, panią Felę, znam od wielu lat. Poznałyśmy się, gdy zaczynałam uczyć języka polskiego w szkole nr 4, do której uczęszczał jej syn, Walenty Szerengowski. Często się widujemy, bo mieszkamy w tej samej dzielnicy. Gdy spotkałam ją ostatnio, pani Fela była w czarnej chustce. Miała smutne oczy, w których błyszczały łzy.
Niedługo wcześniej przeczytałam na stronie internetowej naszego miasta, że jej syn, którego uczyłam polskiego w 1993 roku, zginął na froncie. Pani Fela potwierdziła tę tragiczną wiadomość, bo wciąż miałam nadzieję, że to nie on, ale jego imiennik. Walenty Szerengowski poległ 13 lutego 2023 roku w pobliżu miejscowości Krasna Góra w obwodzie donieckim, walcząc o wolność i niepodległość Ukrainy. Dalej
Polska tożsamość na emigracji. Między integracją a pamięcią
Konkurs o Nagrodę Marszałka Senatu RP dla dziennikarzy polskich i polonijnych
Szanowni Państwo,
Centrum Informacyjne Senatu zawiadamia, że rozpoczęła się 20. edycja Konkursu o Nagrodę Marszałka Senatu RP dla dziennikarzy polskich i polonijnych pt. „Polska tożsamość na emigracji. Między integracją a pamięcią”. Celem konkursu jest pokazanie, jak Polonia i Polacy za granicą zachowują swoją kulturę, tradycję i język, a także jak promują polskość poza granicami Polski, a jednocześnie stają się istotną częścią lokalnych społeczności.
Prace w konkursie muszą zostać zgłoszone przez dziennikarzy (autorów) lub redakcje do 31 października br. za pośrednictwem formularza na stronie internetowej Senatu.
Nagrody pieniężne zostaną przyznane w dwóch kategoriach — odrębnie dla mediów tradycyjnych (gazety, czasopisma, radio, telewizja) oraz cyfrowych (portale internetowe, media społecznościowe).
Nagrodami w konkursie są:
I miejsce — 15 tys. zł
II miejsce — 7 tys. zł
III miejsce — 4 tys. zł
Dodatkowo dla debiutujących dziennikarzy polonijnych i polskich z zagranicy przewidziane są staże zawodowe w TVP Polonia i w Polskim Radiu (Polskie Radio dla Zagranicy).
Regulamin i szczegóły na stronie:
https://www.senat.gov.pl/dla-mediow/konkurs-o-nagrode-marszalka-senatu2025/
Zachęcamy do przesłania informacji do członków Organizacji, a także zamieszczenia informacji o konkursie na stronie i w mediach społecznościowych.
Z poważaniem
Beata Łukasiewicz
Główny specjalista
Kancelaria Senatu
Centrum Informacyjne Senatu
Відголоски минулого
Минуле визначає наше майбутнє…
Минають дні, місяці, роки. У вирі часу гине пам’ять про події, людей, місця, архітектурні шедеври. Скільки пам’яток не зберіглося до наших днів! А скільки людей цікавляться давниною, минулим краю, міста, власної родини? На жаль, дуже мало. Чи наше суспільство шанує пам’ять про своїх предків? Щоб дати відповідь на це запитання, треба відвідати бердичівське історичне кладовище по вул. Пушкіна (зараз вул. Григорія Сковороди).
У свій час це кладовище було поділене на католицький і православний сектори. Після ІІ Світової війни тут з’являється військовий сектор, де переважно поховані воїни радянської армії, які загинули під час визволення Бердичева від гітлерівців наприкінці 1943 — початку 1944 років. Dalej
Ogłoszenie
o rekrutacji uczestników do Przedsięwzięcia
Ogłoszenie
z dnia 21 lipca 2025 r.
o rekrutacji uczestników do Przedsięwzięcia
pn. „Utworzenie Centrum Wsparcia na rzecz aktywizacji Polonii w zakresie pozyskiwania środków publicznych” realizowanego przez Fundację „Wolność i Demokracja” w ramach naboru pn. „Minigranty. Koncepcja wspierająca strategiczne kierunki działalności Instytutu Rozwoju Języka Polskiego na lata 2025—2030”
Ogłaszający
Ogłaszającym jest Prezes Fundacji „Wolność i Demokracja”.
Uprawnieni do udziału w przedsięwzięciu i warunki udziału w Przedsięwzięciu
Uprawnionymi podmiotami są:
polonijne lub polskie za granicą organizacje pozarządowe dysponujące niewielkim doświadczeniem,
osoby fizyczne spośród Polonii i Polaków za granicą,
grupy społeczności polonijnej lub polskiej za granicą złożone z co najmniej trzech osób.
Liczba uczestników: 200 osób
Warunkiem udziału w przedsięwzięciu jest zakwalifikowanie w procesie rekrutacji.
Termin i miejsce naboru zgłoszeń
Zgłoszenia przyjmowane są w dn. od 21 lipca 2025 roku do 4 sierpnia 2025 roku (do godz. 23:59czasu warszawskiego), wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem formularza JOTFORM udostępnionego pod adresem: https://eu-submit.jotform.com/252002851038043
Program Przedsięwzięcia
Szkolenie z zakresu przygotowania, zarządzania i rozliczenia projektu (20 godzin on-line)
Przygotowanie projektu przy wsparciu ekspertów (10 godzin wsparcia)
Udział w konkursie regrantingowym, realizacja projektu, rozliczenie.
Zakres merytoryczny Przedsięwzięcia dostępny jest na stronie:
https://wid.org.pl/co-robimy/centrum-wsparciadla- polonii-i-polakow-za-granica/
Program koncepcji MINIGRANTY Instytutu Rozwoju Języka Polskiego dostępny jest na stronie https://www.gov.pl/web/irjp/minigranty
Informacja o finansowaniu przedsięwzięcia
Przedsięwzięcie finansowane jest przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. Świętego Maksymiliana Marii Kolbego ze środków budżetu Państwa.
Szczegółowe informacje
Szczegółowe informacje dotyczące rekrutacji znajdują się w Regulaminie rekrutacji uczestników do przedsięwzięcia pn. „Utworzenie Centrum Wsparcia na rzecz aktywizacji Polonii w zakresie pozyskiwania środków publicznych” stanowiącym załącznik do niniejszego ogłoszenia.
O projekcie Ogłoszenie o rekrutacji uczestników do Przedsięwzięcia Regulamin rekrutacji uczestników przedsęwzięcia
Mozaika w PDF
_2025_r.webp "Mozaika Berdyczowska w PDF")
Numer 2 (161) 2025 r. Mozaiki Berdyczowskiej dostępny po pobrania w formacie PDF. Pobierz (34,4 MB)
Mozaika w PDF
_2025_r.webp "Mozaika Berdyczowska w PDF")
Numer 1 (160) 2025 r. Mozaiki Berdyczowskiej dostępny po pobrania w formacie PDF. Pobierz (18,4 MB)
