«W ciemności»
To trudny film, pełen okrucieństwa i brutalności — tak, jak brutalna jest wojna. Lwów i lwowski batiar, Leopold Socha, pracujący w tamtejszych kanałach, a zarazem drobny złodziejaszek. I oto Socha natrafia w kanale na grupę uciekających z getta Żydów. Pomaga im — najpierw za pieniądze, potem już zupełnie za darmo. To opowieść prawdziwa; naprawdę był taki Socha, naprawdę uratował kilkunastu Żydów.
Grający Sochę znakomity aktor Robert Więckiewicz mówi przepięknym bałakiem — językiem, który chyba we Lwowie już nie istnieje. Miejscami w filmie pojawiają się napisy, tłumaczące z polskiego przecież bałaku na polski język literacki. Natomiast filmowy Lwów kręcony nie był we Lwowie, a przede wszystkim w Łodzi. Zaklejono plastikowe framugi okien, zdjęto anteny satelitarne, powieszono stare szyldy. Takiego Lwowa już nie ma, tak, jak zaniknął bałak.
Socha wcale nie jest superbohaterem. W tym filmie zresztą nie ma superbohaterów. Nikt nie jest jednoznacznie dobry ani jednoznacznie zły, może poza Niemcami — wszyscy Niemcy są tu źli. Polacy — cóż, widać, że Żydów nie lubią i nawet co poniektórzy gotowi są o nich donieść Niemcom. Ale są i tacy, którzy Żydom pomogą, choć za to grozi śmierć. Ukraińcy — pojawiają się policjanci czy żołnierze jednostek pomocniczych, Niemcom służący i Żydów zabijający, ale są i tacy, którzy uciekinierów pomagają ratować. Żydzi — to pokrzywdzeni, ale sami między sobą się kłócą i biją, choćby o miejsce w grupie, która ma szanse uciec z getta.
Ten film koniecznie trzeba obejrzeć.
Jan Goławski
«W ciemności». Reżyseria Agnieszka Holland, występują: Robert Więckiewicz — Robert Socha, Kinga Preis — Wanda Socha, scenariusz — David F. Shamoon na podstawie książki Roberta Marshalla «W kanałach Lwowa» oraz Krystyny Chiger i Daniela Paisnera «Dziewczynka w zielonym sweterku»
