XIX Światowy Festiwal Poezji Marii Konopnickiej
«Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy,
Nie damy, by nas gnębił wróg...
— Tak nam dopomóż Bóg!» [...]
«Rota» Maria Konopnicka
W dn. 11-16 sierpnia 2010 r. już kolejny raz w Przedborzu-Góry Mokre pod patronatem Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza odbył się XIX Światowy Festiwal Poezji Marii Konopnickiej w 100 rocznicę śmierci poetki. Pan Marszałek serdecznie powitał ponad 200 uczestników z Litwy, Łotwy, Ukrainy, Białorusi i Rosji. Jury w składzie: prawnuka Marii Konopnickiej Jana Bieleckiego i praprawnuczki Marii Rajpold oraz Bogusława Nowaka, Janusza Tylmana i Bogusława Olczyka oceniała uczestników według różnych kategorii wiekowych (dzieci, młodzież, dorośli), startujących w dwóch turniejach — recytatorskim i poezji śpiewanej. Festiwal zaszczycił swoją obecnością Prezes Związku Polaków na Ukrainie p. Stanisław Kostecki.
Należy podkreślić, że tegoroczny festiwal cechował wysoki poziom artystyczny. I chodzi tu nie tylko o eleganckie stroje każdego uczestnika i towarzyszącą mu odpowiednio dobraną muzykę do występu, ale i oryginalny sposób wykonawstwa utworów Marii Konopnickiej. Wszystko to złożyło się na niezapomniane widowisko.
Warto przypomnieć, że Maria Konopnicka tworzyła w drugiej połowie XIX wieku i popularność zdobyła głównie jako poetka, chociaż znano ją także jako nowelistkę i autorkę utworów pisanych dla dzieci. Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, potem zamieszkała z rodziną w Kaliszu. Właśnie tam został opublikowany w 1875 r. jej pierwszy wiersz «W zimowy poranek» w gazecie «Kaliszanin». Bardzo przychylnie ocenił go Henryk Sienkiewicz, co stało wielką zachętą do dalszej twórczości poetki. Bogata i różnorodna twórczość Marii Konopnickiej przetrwała do naszych czasów i dzięki temu nadal możemy się zachwycać taki utworami jak: «Moi znajomi» (1890), «Na drodze» (1893), «Nowele» (1897), «Ludzie i rzeczy» (1898), «Na normandzkim brzegu» (1904), «Linie i dźwięki» (1897), «Damnata» (1900), «Italia» (1901), «Drobiazgi z podróżnej teki» (1903), «Śpiewnik historyczny» (1904), «Ludziom i chwilom» (1905), «Nowe pieśni» (1905), «Głosy ciszy» 1906), «Przez głębinę» (1907) oraz utwory dla dzieci, np. «Jak się dzieci w Bronowie z Rozalią bawiły» (1884), «Wesołe chwile małych czytelników» (1889), «Czytania dla Tadzia i Zosi» (1892), poetyckie opowieści o przygodach — «O Janku Wędrowniczku» (1893), «Na jagody» (1903), legendarne opowieści: «Jak to ze lnem było» i parodie heroikomiczne: «Szkolne przygody Pimpusia Sadełko» (ok. 1905) itd. Ciekawostką jest także to, że Maria Konopnicka tworzyła pod pseudonimami i kryptonimami: Mruczysław Pazurek, Piotr Surma, Jan Sawa, K. Marka, Jan Waręż, Ursus, Ko-Mar, M. K. Utwory poetki zawierają protest przeciwko niesprawiedliwości społecznej oraz ustrojowi niosącemu ucisk i krzywdę. Są one nacechowane patriotyzmem, liryzmem i sentymentalizmem. Wybitna polska poetka zmarła na zapalenie płuc 8 października 1910 r. we Lwowie. Została pochowana 11 października 1910 r. na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, w Panteonie Wielkich Lwowian (II rondo, 5 aleja).
Osobiście uwielbiam czytać utwory Marii Konopnickiej i dla swojego występu wybrałam takie wiersze jak: «W piwnicznej izbie» i «A jak ciebie...», za co otrzymałam dyplom z wyróżnieniem. Drugi wiersz recytowałam podczas telewizyjnego programu «Już weekend 14.08.2010 r.» w Radomsku. Z wielką przyjemnością słuchałam różnorodnych wierszy i pieśni do słów Marii Konopnickiej podczas występu innych uczestników festiwalu, poznałam nowych ludzi i zwiedziłam Przedbórz i Góry Mokre. Pierwsze nagrody we wszystkich kategoriach otrzymały osoby z Ukrainy, a mianowicie: podczas konkursu recytatorskego w kat. dzieci do 11 lat zwyciężyła Bożena Gołembiowska z Sambora, w kat. dzieci 12-15 lat — Fajina Sakowa z Sewastopola i Julia Borszcz z Niżyna, w kat. młodzież — Alina Kudriawcewa z Niżyna, w kat. dorośli — Oksana Karpowicz ze Lwowa; w poezji śpiewanej najlepsza była Iryna Kmet ze Lwowa, a w kat. zespoły — zespół «Księżny» również ze Lwowa.
Warto również wspomnieć wiersz «Rota» napisany w 1908 r. pod pseudonimem Jan Sawa, jako protest poetki przeciwko nasilającej się germanizacji w zaborze pruskim. Często śpiewaliśmy «Rotę» podczas XIX Światowego Festiwalu Poezji Marii Konopnickiej i serce biło z radości, że ta pieśń i teraz łączy tylu ludzi z różnych części świata i utrwala jak dawniej poczucie patriotyzmu.
Bardzo dziękuję organizatorom za zaproszenie na festiwal i ciekawy program. Moim zdaniem takie kulturalne wydarzenia uczą cenić swoją przeszłość i kochać Polskę, nasz kraj ojczysty.
Wiktoria Zubarewa, m. Żytomierz
